STENDHAL (HENRI BEYLE)
Poco antes de escribir «La Cartuja de Parma» (L 5585), STENDHAL (17831842) adquirió «unos viejos manuscritos en tinta amarillenta» de los siglos xvi y xvii que le entregaron en vivo costumbres y personajes del Renacimiento y del posrenacimiento italianos. Pero lo que le interesaba de esas crónicas no era su valor puramente histórico, sino el mundo de pasiones enérgicas, amores tremebundos o tiernísimos y crímenes de alto bordo que sacaban a la superficie. Como refleja «Rojo y negro» (L 5585), Stendhal siempre se había se había sentido atraído por los beaux crimes, trágico resultado de amores desenfrenados y traicionados, de venganzas por ofensas al honor o de desmesuradas ambiciones. La traducción, adaptación y transformación que hizo de esas CRÓNICAS ITALIANAS («La abadesa de Castro», «Vittoria Accoramboni», «Los Cenci», «La duquesa de Palliano», «San Francesco a Ripa», «Vanina Vanini», «Favores que matan» y «Suora Scolastica») hicieron que pasaran a formar parte de su obra con los mismos merecimientos que sus grandes novelas.
(Grenoble, 1783-Paris, 1842). Literaturaren historiak eman duen idazlerik ospetsuenetako bat da. Literaturari, musikari, pinturari eta bidaiei buruzko hainbat liburu idatzi ondoren, nobelak idazteari ekin zion, nobelagintzak bere urrezko aroa izan zuen garaian, erromantizismoaren eta errealismoaren artean. Parmako kartusia honetaz gainera, Gorria eta beltza, Lucien Leuwen eta Armance dira bere nobela ezagunenak. XIX. mendearen ispilu izanagatik, Stendhalen obrak ez du gaurkotasunik galdu, eta hizkuntza askotara itzuli dira beraren liburuak, gutxi izan baitira berak bezala irudimenezko mundu baten bidez eta fikzioaren indarraz irakurlea liluratzea lortu duten idazleak. Stendhalen obraren eraginak eta beraren obrak sortu duen jakin-minak bizi-bizirik diraute gaur egun.