VALLADARES, MARCIAL / FERNÁNDEZ SALGADO, XOSÉ A. ED. LIT.
A faceta de poeta de Marcial Valladares (Vilancosta, A Estrada 1821-1903) aparece na historia da literatura galega frecuentemente escurecida pola súa outra actividade literaria como narrador. Non obstante, debemos ter presente que o autor de "Maxina ou a filla espúrea" (escrita en 1870 e publicada en 1880) compuxo arredor de medio cento de composicións poéticas que, aínda que de desigual calidade, presentan como mérito o feito de seren precursoras no uso do galego nos primeiros tempos do rexurdimento literario. Sen dúbida, as súas primeiras composicións poéticas, de 1844, 1845 e 1846, a súa primeira manifestación literaria reflectida en poemas como "A un paxariño",xunto ás pezas de Alberto Camino, sitúan ao escritor da Estrada como un dos fundadores da nosa Renacencia literaria.
A presente edición da obra poética en galego de Marcial Valladares, preparada por Xosé A. Fernández Salgado, profesor da Universidade de Vigo e especialista na obra de Marcial Valladares, sobre quen preparou a súa tese de doutoramento, recolle medio cento de composicións escritas por Valladares ao longo de case medio século, dende 1844 a 1891. Ofrécese, pois, por vez primeira, un volume que compila as súas poesías dispersas por xornais e publicacións da época, e algunha outra inédita. Precursor, como Francisco Añón ou Alberto Camino, os primeiros poemas de Valladares traslocen os sentimentos e sensibilidades das vivencias persoais, e son debedoras das formas e temáticas románticas propias da altura do século. Non obstante estes versos comparten presencia cos de asuntos costumistas, que se tinguen ás veces de leves críticas sociais, e con outros tipicamente populares en formas e motivos.
Marcial Valladares Núñez (Vilaencosta, A Estrada, 1821-1903) é autor dunha obra única que conxuga lingüística e literatura en galego no século XIX, e na que sobrancea por ser o redactor do "Diccionario gallego-castellano" (1884) e dos apuntamentos gramaticais "Elementos de Gramática Gallega" (1892). Como literato, ocupa un posto de abandeirado na literatura galega do século XIX por ser un precursor da utilización do galego como lingua literaria, tanto na lírica como na narrativa, sendo o autor da primeira novela galega moderna, "Maxina ou a filla espúrea" (1870, Xerais BLG) e dunha obra lírica recollida no volume "Poesía" (Xerais BLG, 2003).
